صالحی: در لوزان نه به توافق بلکه به فهم مشترک رسیدیم
۱۳۹۴ فروردین ۲۴, دوشنبهعلی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در سخنانی سند منتشره در لوزان را نه "توافق" بلکه "فهم مشترک" نامید. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، وی خاطرنشان کرد: «هرکسی می خواهد روایت خودش را از مذاکرات هستهای داشته باشد؛ ولی باید به این مسائل توجه داشت که اولا ما تا به امروز هیچ توافقی نکردهایم، هرآنچه تا به امروز انجام گرفته، فهم مشترک روی موضوعات مختلف بوده، بین فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی هست، از یک جهت، فهم مشترک برای رسیدن به توافق کمک می کند.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرده که بدون داشتن فهم مشترک نمیشد به تفاهم رسید بنابراین الان زمینه برای رسیدن به تفاهم فراهم شده است. وی همچنین تصریح کرد که جمهوری اسلامی تا کنون برد داشته چرا که هیچیک از تاسیسات اتمی آن تعطیل نشده است.
صالحی با اشاره به انتظارات غرب از ایران در سالهای قبل گفت: «اگر به گفتار و موضع گیریهای سابق مسئولان آمریکایی و اروپایی توجه کنید، مثلا در سالهای گذشته، متوجه خواهید شد که آنها گفته بودند که مثلا ایران نباید غنی سازی داشته باشد، ایران حق داشتن راکتور آب سنگین را ندارد و غیره، یعنی ایران را در مسیری میخواستند ببینند، مانند همان سرانجامی که برای لیبی انجام شد، خب میبینیم که این اتفاق نیفتاد، ما غنی سازی را داریم، آب سنگین را داریم که میشود گفت دو فعالیت مهم است.»
به گفته صالحی زمان باقیمانده تا مهلت پایان مذاکرات (آخر ماه ژوئن) برای رسیدگی به جزئیات است.
"فهم مشترک کامل در لایه فنی"
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در بخش دیگری از سخنانش به سهلایه بودن مذاکرات اشاره کرد: لایه فنی، حقوقی و سیاسی. به گفته او در لایه فنی تا حد زیادی فهم مشترک حاصل شده است.
صالحی ادامه داد: «لایه بعدی حقوقی است مسائلی مانند نظارتها و دسترسی و لایه سوم، سیاسی است که نهایتاً باید اراده سیاسی در هر دو طرف باشد مبنی بر اینکه حالا که طرفین در امور فنی و حقوقی به توافق رسیدند پس باید یک اراده سیاسی باشد که این تفاهم را به یک توافق الزام آور برای طرفین تبدیل کند.»
علی اکبر صالحی درباره زمان ۱۰ سال محدودیت ایران برای فعالیتهای هستهای تاکید کرد که پس از این ۱۰ سال ایران با یک سیر صعودی فعالیتهای خود را ادامه خواهد داد.
محتوای فکت شیت ایران
شماری از نمایندگان مجلس ایران با امضای طوماری از وزیر امور خارجه درخواست کردهاند هر چه سریعتر "فکت شیت" ایرانی را که حاصل مذاکرات هستهای لوزان است تهیه و منتشر کند.
در این مورد صالحی گفت: «همین سخنانی که بنده و آقای ظریف و عراقچی ایراد کردهایم همه اینها فکت شیت است. اکنون نه اینکه ما فکت شیتی نداشته باشیم، داریم اما مسئولیت این امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران است که دکتر ظریف است و میتواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند منتشر کنند.»
وی تاکید کردکه فکتشیت آمریکاییها هم همان صحبتهایی است که مقامات ایرانی کردهاند اما به گفته او آنها برخی موارد را "نادرست، مبهم و سوالبرانگیز" بیان میکنند.
یکی از این موارد به گفته صالحی، بازدید از تاسیسات اتمی ایران است: «من همین جوری میگویم و نمیدانم که در فکت شیتشان هست یا نه، آنها میگویند که میتوانند از تاسیسات نظامی ما هم بازدید کنند، در حالی که چنین چیزی وجود نداشته است بلکه ما پروتکل الحاقی را عمل خواهیم کرد. اگر آنها بخواهند فکت به معنای واقعیت باشد، باید آن را مینوشتند. اما آنها از پروتکل الحاقی به نفع خود استنباط و استخراج میکنند که ما با آن موافق نیستیم.»
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که ایران اجازه نمیدهد که از تاسیسات نظامی و تاسیسات غیرهستهای بازدید شود. وی در عین حال اظهار داشت که اجازه نمونهبرداری از اطراف منطقه نظامی را بر اساس پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس خواهند داد.
رضا سراج یکی از فرماندهان سپاه پاسداران نیز بازدید از تاسیسات نظامی را "جاسوسی" خوانده و گفته است: «تیم مذاکرهکننده هستهای ایران به کشورهای غربی اجازه جاسوسی از تاسیسات نظامی جمهوری اسلامی را داده است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود "آژانس انرژی اتمی" را متهم به "جاسوسی علیه جمهوری اسلامی و نقش داشتن در ترور چهار نفر از دستاندرکاران برنامه هستهای ایران" کرده است.
سرنوشت قطعنامههای شورای امنیت
یکی از موارد اصلی اختلاف ایران و غرب، چگونگی لغو تحریمها علیه ایران است. ایران خواهان لغو یکباره تحریمهاست ولی کشورهای پنج به علاوه یک معتقدند که تحریمها باید به تدریج و مرحله به مرحله برداشته شود.
علی اکبر صالحی در این باره گفت: «این مسئله روشن است. زمانی که توافق حاصل شد- و این را اعلام کردهاند- اولا قطعنامههای شورای امنیت لغو میشود - و این اصلا در گفتوگوها هست- بعد وارد مرحله اجرایی میشویم.»
در مرحله اجرایی به گفته صالحی ایران باید یک سری اقداماتی انجام دهد و اقداماتی نیز هست که طرف غربی موظف به انجام آنهاست.
صالحی سختی این مرحله را در این مسئله دانست که اقدامات ایران واقعی و عینی است مثل برداشتن برخی ماشینآلات و لولهها ولی اقدامات غرب روی کاغذ و یک سری قوانین و مقررات است. وی ادامه داد: «ما باید جانب احتیاط را به گونهای حفظ کنیم که همزمانی و توازن بین این دو برقرار شود زیرا با یک قلم میتوان یک جمله را حذف و اضافه کرد، اما وقتی که یک لوله بریده شود، نمیتوان آن را به راحتی در همان لحظه به حال اول برگرداند.»
پیشتر علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس ایران از طرحی خبر داده بود که بر اساس آن دولت جمهوری اسلامی این اجازه را خواهد داشت تا تمام تعهدات خود را کنار بگذارد.
او جزئیات بیشتری از این طرح ارائه نداده اما گفته که به مجرد آنکه توافق هستهای امضا شد باید تمامی تحریمها یکجا برداشته شود در غیر این صورت ایران هم میتواند به تعهداتش عمل نکند.
علی اکبر صالحی همچنین تصریح کرد که غرب خواهان ادامه تحریمهای تسلیحاتی است و نه اقتصادی که در این باره به گفته او مذاکرات همچنان ادامه دارد.